De serie Koningin Wilhelmina 1931-1933 bestaat uit 3 frankeerzegels met een fotoportret van de koningin in een cirkel. De beelden in de achtergrond zijn op elke frankeerzegel anders: Fokkervliegtuigen (vliegtuigindustrie) op de postzegel van 36 cent, de Hoogovenfabriek in IJmuiden (industrie en nijverheid) op de postzegel van 70 cent en de motorschepen de Baloeran en de Christiaan Huygens (handel en verkeer) op de postzegel van 80 cent.
De uitgifte van de nieuwe frankeerzegels in 1931-1933 was het gevolg van de introductie van nieuwe tarieven voor verschillende bestemmingen. Zo was de frankeerzegel van 36 cent bedoeld voor het nieuwe luchtposttarief voor brieven tot en met 5 gram naar Nederlands-Indië. De frankeerzegels van 70 cent en 80 cent waren weer bestemd voor binnenlandse pakketten van respectievelijk 7-9 kilo en 9-10 kilo.
Eerst werd kunstschilder en ontwerper Jan Sluijters, bekend van de Kinderzegels 1928 en de Rembrandtzegels 1930, gevraagd om ontwerpen te maken. Die vielen echter niet in de smaak, waarna fotograaf, typograaf en industrieel vormgever Piet Zwart werd benaderd. Zwart had al eerder voor de PTT onder meer affiches en brochures ontworpen. Voor zijn ontwerp van de nieuwe frankeerzegels maakte Zwart gebruik van fotomontages. Deze techniek was nergens ter wereld nog voor postzegelontwerpen toegepast. De Nederlandse PTT had dus de primeur. Joh. Enschedé drukte de postzegels met gebruik van koperdiepdruk (rotogravure). Een andere vernieuwing was het niet eerder gebruikte formaat van 21 x 30 mm. Voor het portret van koningin Wilhelmina nam Zwart een recente foto van hoffotograaf Franz Ziegler. Dit portret van de toen 50-jarige koningin combineerde Zwart met foto’s van verschillende economische sectoren. Het ontwerp kenmerkt zich door een asymmetrische compositie tegen een witte achtergrond met gebruik van de kleuren rood, blauw en groen. Versieringen ontbreken en ook paste Zwart geen lijnen toe om de fotomontage te kaderen. De frankeerzegels Koningin Wilhelmina 1931-1933 zijn met de postzegels Goudsche glazen uit 1931 de enige postzegels die Zwart heeft ontworpen.
De verkoop van de frankeerzegel van 36 cent werd in juni 1938 gestaakt. De verkoop van de frankeerzegels van 70 cent en 80 cent liep nog door tot oktober 1940. In die maand gaf de Duitse bezetter opdracht alle postzegels met het portret van de koningin te vervangen door de ‘traliezegels’ met de vliegende duif, ontworpen door Jan van Krimpen.
Bron: Gert Holstege, Handboek Nederlandse Postwaarden
