En hoe bescherm je jezelf tegen slimme oplichters
Steeds vaker proberen criminelen niet je computer te hacken, maar jou zelf te misleiden. Dat noemen we social engineeringfraude. Ze gebruiken trucjes om je vertrouwen te winnen, zodat je iets doet wat je normaal nooit zou doen: geld overmaken, gegevens geven of een link openen.
Het goede nieuws: als je weet hoe deze trucjes werken, kun je ze gemakkelijk herkennen.
🔍 Wat is social engineering precies?
Bij social engineering probeert een oplichter je te overtuigen dat hij iemand anders is. Bijvoorbeeld:
- een medewerker van je bank
- de Belastingdienst of DigiD
- een familielid via WhatsApp
- een bezorger of pakketdienst
- een computer- of helpdeskmedewerker
Ze doen dat heel overtuigend. Soms zelfs met een echt lijkend telefoonnummer of logo.
🚨 Veelvoorkomende vormen van social engineeringfraude
1. Bankhelpdeskfraude
Je wordt gebeld door “de bank”. Er zou iets mis zijn met je rekening en je moet nu actie ondernemen.
Ze vragen bijvoorbeeld:
- om geld “veilig te stellen”;
- om software te installeren;
- of ze sturen iemand langs om je pinpas op te halen.
Een echte bank doet dit nooit.
2. WhatsApp-babbeltruc
Je krijgt een bericht van een “zoon of dochter” met een nieuw nummer.
Er moet snel een rekening betaald worden — kun jij dat even doen?
Dit is een van de meest gebruikte trucs.
3. Phishing
Een nepbericht via e-mail, sms of WhatsApp met een link naar een valse website.
Vaak lijkt het te komen van:
- PostNL (“u moet nog €1,50 betalen”),
- DigiD,
- je bank,
- of een webwinkel.
4. Tech-supportfraude
Een pop-up of telefoontje dat je computer “gevaar loopt”.
Ze willen meekijken via een programma waarmee ze uiteindelijk controle over je computer krijgen.
🧐 Hoe herken je dit soort fraude?
Let vooral op:
- Druk of haast: “U moet nú handelen!”
- Angst of emotie: “Uw rekening is gehackt.”
- Onverwacht contact
- Vragen om geld, inlogcodes of pincodes
- Links in berichten die je niet vertrouwt
Twijfel je? Stop altijd meteen.
🛡️ Hoe bescherm je jezelf?
- Hang op en bel zelf je bank via het officiële nummer.
- Klik niet zomaar op links.
- Deel nooit codes, pincodes of wachtwoorden.
- Stuur geen geld na een WhatsApp-bericht zonder éérst te bellen.
- Installeer updates op je computer en smartphone.
- Gebruik tweestapsverificatie (bijvoorbeeld een sms-code).
✔️ Onthoud dit vooral
Een bank, DigiD, politie of overheidsinstantie zal nooit:
- vragen om inlogcodes;
- vragen om geld over te boeken;
- je computer op afstand overnemen;
- onaangekondigd contact opnemen over “problemen”.